بررسی پتانسیل اثر بازدارندگی میوه ی آقطی سیاه بر تکثیر اولیه ی ویروس آنفلوانزا

مقدمه: آنفلوانزا تهدید جدی سلامت جوامع انسانی و حیوانی در سطح جهان است. در سال های اخیر، با افزایش سویه های مقاوم به دارو، ترکیبات طبیعی گیاهی با خواص ضد ویروسی و آثار جانبی کمتر اهمیت ویژه ای یافته اند. در این مطالعه، پتانسیل اثر بازدارندگی میوه ی آقطی سیاه بر سلول های اپی تلیومی آلوئولار تنفسی انسان (a549) آلوده شده با ویروس آنفلوانزا ارزیابی شد. روش ها: عصاره ی آبی میوه ی آقطی سیاه تهیه و میزان آستانه ی سمیت عصاره برای سلول های a549، برآورد شد. سپس، 50 درصد اثر بازدارندگی ( 50 ic یا half maximal inhibitory concentration) غلظت های مختلف عصاره بر ویروس و نیز شاخص انتخابی (si یا selectivity index) در دو فرایند پیش آزمون (پیش از اتصال ویروس به سلول یا اثر مستقیم) و پس آزمون (پس از جذب ویروس به سلول یا اثر غیر مستقیم) محاسبه شد. اثر بازدارندگی عصاره ی این گیاه بر تکثیر ویروس با عیارسنجی و آزمایش کمی real time reverse transcription polymerase chain reaction (real time rt-pcr) ارزیابی شد. یافته ها: غلظت 6/82 میکروگرم بر میلی لیتر از عصاره ی میوه ی آقطی سیاه دوز آستانه، اثر سمی بر روی سلول a549 نداشت. میزان si برآورد شده ی عصاره، پیش از اتصال ویروس به سلول (10/15 میکروگرم بر میلی لیتر)، افزایش عیار ویروس و نیز سنتز rnaهای نوکلئوپروتئین ویروسی نشان داد که این گیاه اثر بازدارندگی مستقیم بر فعالیت هماگلوتینین ویروس ندارد. در پس آزمون، میزان بیشتر si، کاهش قابل توجه عیار و تعداد رونوشت های نوکلئوپروتئین ویروس، تأیید کننده ی اثر مهاری این گیاه بر فعالیت های جوانه زدن و انتشار ویریون ها بود. نتیجه گیری: تیمار سلول های اپی تلیومی تنفسی انسان آلوده شده با ویروس آنفلوانزا با آقطی سیاه، ممکن است بر رهاسازی ذرات ویروسی اثر بازدارنده داشته باشد و یا در عملکرد رشته های لیپیدی سلول تداخل ایجاد نماید. مکانیسم این برهم کنش، در مطالعات آینده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.